Dijital Baskı Nedir?

Baskının bilgisayar destekli dijital ortamlarda yapılmasıdır. Günümüze bakacak olursak eğer kumaş ve tekstil firmaları dijital baskı tekniğini kullanmaktadır. Bu sayede günlerce ya da haftalarca kalıp, şablon hazırlamaları da gerekmez. Yani işlerini bu teknolojik çözüm sayesinde kısa sürede gerçekleştirebilirler.

Dijital Baskı Nasıl Yapılır?

Dijital baskı işlemi baştan sona birçok kontrol ve evre gerektirmektedir. Sırasıyla; dijital baskı makinesini hazırlama, kartuş takma, makineyi ayarlama, kumaşı makineye yerleştirme, makineye kumaş bilgileri girme, çözünürlüğü ayarlama ve basma gibi… Bu evreleri detaylı olarak aşağıda anlattık.

DİJİTAL BASKI MAKİNESİNİ HAZIRLAMA

Baskı öncesi makinenin kısımlarını iyi şekilde tanımak ve makinenin baskıya hazır olup olmadığına bakmak gerekir.

*** Metraj olarak baskı yapmakta olan dijital baskı makinesi 3 kısımdan oluşmaktadır:

1-Kumaşın makineye yerleştirilme kısmı; Bu kısım kumaşın makinede düzgün şekilde ilerlemesini sağlamakta olan kısımdır. Bir dizi silindirden oluşan bir kısımdır. Kumaş silindirlerin arasından geçilir ve baskı yapılacak kısma getirilir. Bası sırasında kumaşın hareket etmesi bu silinir ev blanket sayesinde olmaktadır. Bu bölümde bulunan son silindirin alt kısmından kumaş geçirilir ve silindir kumaş üstüne bırakılır. Bu sayede silinir, kumaş üstüne baskı yapar, blankete yapışmaz ayrıca kumaşı daha kontrollü şekilde ilerletir.

2-Baskının yapıldığı kısım; Blanket üstünde ilerlemekte olan kumaş üstüne baskı kafasının kumaş enine göre ilerlemesini sağlayan baskının yapılmış olduğu kısımdır. Bu en makineye göre 150-180 cm arasında değişebilmektedir. Bu kısımda baskı yapılacağı zaman blanket durur, baskı kafasının kumaş enine göre gidip gelmesiyle baskı uygulaması gerçekleşir. Baskı yapıldıktan sonra da blanket hareket eder ve kumaşın ilerlemesini sağlar.

3-Kurutma ve kumaşın sarıldığı kısım; Baskı sonrası kumaş birbirine değebilir veya sarılmış olduğu roliğe değere kirlenebilir. Bu kirlenmelerin ve baskı kayıplarının olmaması için kurutmanın sağlandığı kısım bu kısımdır. Baskı işlemi sonrasında kurutma makine üstünde olan kurutma tertibatıyla yapılır. Kurutma aşamasından sonra kumaş roliklere sarılır fikseye aktarılır.

*** Parça olarak baskı yapan dijital baskı makinesi 2 kısımdan oluşmaktadır:

1-Parçanın serilmekte olduğu kısım (baskı paleti); Baskının yapılacağı parça düzgün bir şekilde buraya serilir. Makine başlatıldığında baskı paleti otomatikman makinenin içerisinde girer ve baskı işlemi gerçekleşir.

2-Baskının yapıldığı kısım; Bu kısımda baskı paleti makinenin içine girdikten sonra baskı kafası parça üstünde hareket eder. Desene bağlı olarak boyayı aktarır ve baskı işlemini gerçekleştirir. Parça dijital baskıda kurutma bölümü makine üstünde olmamaktadır. Ayrı bir konveyör ısıtıcı veya preslerde kurutma ayrıca fikse işlemi olmaktadır.

KARTUŞ TAKMA

1-Metraj olarak yapılan dijital baskıda;

Kartuşlardan yalnızca boya püskürtülür. Baskı yapılan kumaşın cinsine uygun şekilde boyar maddeyi içermekte olan kartuşlar makineye konulur ve baskı gerçekleştirilir. Baskı eğer pamuklu kumaşa yapılacaksa reaktif boya kartuşu, poliamid kumaşa yapılacaksa asit boya kartuşu makineye konulur. İşletmeler genel olarak bu iki işlemi çok sık yapmamak adına 2 ayrı makine kullanmaktadır. Bu durumun yanı sıra aynı boyayla yapılacak baskıların baskısını arka arkaya da basabilecek şekilde planlayabilmektedir.

Bu tür dijital baskı makinesinde 8 ana rengi içermekte olan 8 ayrı kartuş kullanılmaktadır. Kartuşlara bağlı kanalardan küçük kartuşlara boya aktarımı sağlanmaktadır. Küçük kartuşlardan boya baskı kafasına ilerletilir ve baskı böyle gerçekleştirilir. Boya aktarımı makine tarafından otomatik yapılır. Baskı öncesi tabi kartuşların takılı olup olmadığına mutlaka bakılmalıdır. Birbirlerine ve baskı kafasına sevkini sağlamakta olan boru ya da kanalların bağlantıları da ayrıca yapılmalıdır.

2-Parça olarak yapılan dijital baskıda;

Makinede kartuşların içinde baskı için gereken kimyasallar ile boya bulunur. Kartuşların içinde her tür kumaşa baskı yapılabilecek özellikte pigment boyalar yer almaktadır. Bu makinede 4 ana renkte kartuş kullanılmaktadır. CMYK renklerini içeren ayrı ayrı 4 kartuş makinede bulunur. Bunlar Mavi, Kırmızı, Sarı, Siyah renklerdir. Baskı kafasına sevk edilen boya kumaşın üstüne püskürtülür. Bu işlemleri makine otomatik olarak yapmaktadır.

Bilmenizi İsteriz! 2 tür baskı işleminde de kartuşların içinde bulunan boya miktarı makinenin kontrol paneli üzerinden takip edilebilmektedir. Boya miktarı eğer uygun seviyenin altına düşerse, kontrol panelinde işaret vermektedir. Bu uyarıyı dikkate alarak, yeni bir kartuş takılması gerekir.

MAKİNE AYARLARINI YAPMA

***Metraj olarak yapılmakta olan dijital baskıya geçilmeden önce makine ayarları gerekir.

*Kumaş makineye yerleştirilirken yapılması gereken ayarlar,

*Kartuş ayarları

*Basılacak desenin kontrol edilmesi ve ayarları

*Baskı kafasının kontrol edilmesi

*Blanketin kontrol edilmesi

*Kurutma makinesinin ısı ayarları ile çözünürlüğü

*Pas ayarları

Baskı öncesi uygulanması gereken makine ayarlarıdır diyebiliriz. Ayarların doğru olup olmadığını kontrol etmek adına baskı öncesi mutlaka numune baskı yapılmalıdır. Gerek görülürse bu şekilde ayarlarda değişiklik yapılabilir. Uygun görülürse de ayarlar değiştirilir.

*** Parça baskı yapacak olan dijital baskı makinelerinde baskı öncesi birkaç ayar yapılmalıdır.

Kartuş kontrolü

Desen kontrolü ve ayarı

Parçanın düzgün yerleştirilip yerleştirilmediğinin kontrolü

Baskı öncesi uygulanması gereken ayarlardır. Diğer baskı türünde olduğu gibi yine yanlış bir baskı olmaması için numune bir baskı yapılarak denenmelidir. Yanlış bir baskıda ayarlar değiştirilmeli veya eksikler giderilmelidir.

KUMAŞI MAKİNEYE YERLEŞTİRME

Makine hazırlandı, kartuş takıldı ve gereken makine ayarları yapıldıysa sıra kumaşı makineye verme yani yerleştirmededir. Bu evrede kumaş ya da parça makineye yerleştirilir ve baskı işlemine geçilir.

Özellikle de metraj olarak yapılan dijital baskı işlemi öncesinde kumaşa baskı patı uygulanmış olması gereklidir. Bunun sebebi; dijital baskı patında baskı kafasından yalnızca boyar madde püskürtülüyor olmasıdır. Talep edilen baskının olması adına baskı patında yer alan kimyasal maddelerle baskı sırasında kumaşa aktarılmış olan boyar maddenin bir araya gelerek bağlanması gerekmektedir. Kumaşa baskı patı uygulanmışsa direk olarak kumaş makineye yerleştirilebilir ve baskı yapılabilir.

Metraj ve parça dijital baskı işlemlerinde baskı yapılacak mamulün formu farklıdır. Bu yüzden makineye yerleştirilmesi durumu da farklı olmaktadır.

1-Metraj baskıda kumaşı yerleştirme;

• *Dijital baskı makinesinin arka kısmında kumaşın makineye yerleşmesi adına silindirler bulunur. Kumaşın makineye takılması adına makinede yer alan metal çubuk yerinden çıkarılır, kumaş topunun arasına yerleştirilir.
• *Sonrasında makinedeki yerine yeniden takılır.
• *Ardından kumaşın ucu alınır ve silindirler arasından geçirilir.
• *En sonda yer alan silindir kumaşın üstüne baskı uygular blankete yapıştırır.
• *Silindir arasından geçirme işlemi tamamlandığında makinenin çalışması sırasında hareketli olamaması adına kumaş üstüne sarılı şekilde olduğu kartın rolik sıkıştırılır ve sabitlenir.
• *Bu uygulama kumaşın takıldığı metin çubuğun bas kısmında yer alan hava verebilen bölüme kompresör ile hava verilerek kumaşın sarılı bulunduğu karton rolik sıkıştırılır.
• *Bu sayede kartın rolik sabitlenir, kumaşın rolik sebebiyle hareketlenmesi önlenir.
• *Makine son işlemden sonra çalıştırılır, kumaş baskı sonrasında sarılacağı silindire kadar ilerler.

2-Parça baskıda kumaşı yerleştirme;

• *Bu uygulamada önce kumaş, baskı paletinin üstüne yerleştirilir,
• *Baskı paleti genel olarak küçük, büyük parçalar ve kol gibi baskı yapılacak parçaların özelliğine bağlı değişebilir.
• *Büyük parçalar için baskı paleti, küçük parçalar içinse küçük baskı paleti tercih edilir.
• *Kol gibi yuvarlak parçaların baskısı için bu tip parçalara özel üretilen baskı paleti tercih edilerek kullanılmaktadır.
• *Parçalar bu şekilde özelliklerine uygun olan paletlerin üstüne yerleştirilir.
• *Sonrasında baskı işlemi başlatılır.
• *Baskı yapılacak olan parça palete düzgün şekilde yerleştirilir.
• *Yerleştirme sırasında dikkatli olmak gerekir. Yani kumaşın katlanmaması veya üst üste gelmemesi gerekir. Aksi halde bu durum mevcutken cihaz baskı için çalıştırılırsa baskı paleti makinenin içine doğru ilerlerken yükseklik ayar aparatına takılabilir. Bu urum ise makinenin hataya geçerek çalışmamasına neden olur.

MAKİNEYE KUMAŞ BİLGİSİ GİRME

Dijital baskının talep edilen şekilde yapılması açısından baskı yapılacak kumaşın özelliğinin mutlaka makineye tanımlanması gerekmektedir. Bu uygulama dijital baskı makinesinin bilgisayarı üzerinde yapılabilmektedir.

Bilgisayardaki baskı programında;

• *Öncelikle basılacak desen bulunarak işaretlenmelidir.
• *Birim raportun görüldüğü ekranda program birim raportun ölçüleri genel olarak mm cinsinden otomatikman alınmaktadır.
• *Aynı ekranda kumaş bilgilerinin girildiği kısma kumaşın eni ve boyu hakkında gerekli veriler de yazılmalıdır.
• *Burada kumaşın eni; birim raportun kumaş eninde ne kadar tekrar edeceğini göstermektedir.
• *Kumaşın boyuysa yapılacak baskının uzunluğunu göstermektedir.

ÇÖZÜNÜRLÜK AYARLARINI AYARLAMA

Baskı için kumaşın eni ve boyu gibi bilgileri de girildikten sonra baskının yapılacağı varyant bilgilerinin bilgisayarda tamamlanması gerekir. Dijital baskıda genel olarak 8 ana renk ve bunların karışımları kullanılmaktadır. Bu renkler genel olarak bilgisayara program kurulurken tanımlanır. Her rengi bilgisayarda tanıtmakta olan bir renk numarası bulunmaktadır. Bu renk numaraları bilgisayarlara ilk aşamada girilir. Bu sayede müşterinin veya uygulayacak kişinin onaylamış olduğu varyant bilgisayara tanımlanmış olur.

• Çözünürlük ayarlarında değerler A X B şeklinde gösterilmektedir.
• *A değeri; x düzleminde 1 inçe vurulacak nokta sayısı demektir.
• *B değeri; y düzleminde 1 inçe vurulacak nokta sayısı demektir.

Mesela;

Çözünürlük ayarı 750 x 550 şeklinde tanımlanırsa

Kumaş eninde 1 inçe (inch) 750 vuruş yapılırken, kumaş boyunda 1 inçe 550 vuruş yapılır.

Tabi burada önemli olan müşterinin talebidir. Müşteri çözünürlük ayarını kendi belirlemektedir. Çözünürlük ayarında belirlenen rakam ne kadar düşük olursa makine hızı bir o kadar artar. Ancak şöyle de bir şey vardır ki bu durum baskı kalitesinin de düşmesine neden olur.

Vuruş sayısı azsa eğer daha az boya püskürtülür.  Bu yüzden daha soluk ya da mat renkler elde edilir.

Pas; Baskı kafasının varyanttaki renge ve vuruş sayısına ulaşana dek aynı yerde yapmış olduğu baskı sayısıdır.

Baskı kafası kumaş eni boyunca;

• 1 kez ilerler A rengine basar.
• 2.kez ilerler A renginin üzerine 2.pasını yapar ancak B rengini de 1 pas basar.
• 3.kez ilerler A renginin üzerine 3.pası yapar, B renginin üzerine 2.pasını yapar ancak C rengini de 1 pas basar.
• 4.kez ilerler A renginin üzerine 4.pasını basarak renk ve vuruş sayısını tamamlar.
• Sonraki ilerlemesinde artık A renginin üstüne baskı yapmaz.

Tüm bu ayrıntılı ve detaylı uygulamalar eksiksiz yapılırsa baskı işlemi başarılı bir şekilde sonlandırılmış olur.