Yenilenemez Enerji Kaynakları Nelerdir?

Enerji kaynakları kendi içinde yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları olarak sınıflandırılmaktadır. Yenilenemez enerji kısaca tükenebilir enerjidir. Yani; yenilenemez enerji kaynağını elde etmek adına tükenebilir yakıt kullanılmalıdır. Genellikle yenilenemez enerji kaynakları kullanımı daha zararlıdır.  Bunun sebebi ise; bu kaynakların kullanılması adına kullanılan yakıtların yakıldığı zaman çevreye hem zararlı atıkları hem de gazları salmasıdır.

Yenilenemez enerji kaynakları kendi içinde 2 gruba ayrılmaktadır.

1.     FOSİL YAKITLAR

KÖMÜR

En eski yenilenemez enerji kaynaklarından biridir. Buhar makinelerinin icadından sonra kullanımı daha da artmıştır. İlk olarak 1860 yıllarında enerji kaynağı olarak kullanılmıştır. Kömürden elektrik elde etmek adına termik santraller kullanılır. Kömür fosil yakıtlar arasında gelmektedir.

TAŞKÖMÜRÜ

Ülkemizde Amasra, Ereğli ve Zonguldak arasındaki sahada çıkarılmaktadır. Demir çelik sanayiinde enerji kaynağı olarak tüketilir. Bu yüzden Karabük ve Ereğli demir çelik fabrikalarının kurulumu buraya yapılmıştır.

PETROL

Dünyada üretimi 1900’lü yıllarda olmuştur. O dönemden günümüze petrol kullanımının artması ile petrol üretiminde de artış olmuştur. En önemli enerji kaynaklarından biridir. Petrolün yakılması ile elektrik üretilmektedir. Ayrıca jeneratör, araba gibi araçlar başta olmak üzere akla gelebilecek tüm alanlarda kullanılır. Dünya genelinde elektrik üretmek için KKTC petrol kaynağını yoğun olarak kullanır. Ayrıca petrolün 50 yıllık rezervi kaldığı da bilinir. Petrol de fosil yakıtlar arasında gelir. Hayvan ve bitkilerin fosilleşme sonucunda meydana gelen kaynaklar arasında yerini almaktadır.

LİNYİT

Ülkemizde 3. Jeolojik devirde oluşmuştur. En zengin enerji kaynaklarından biri denilebilir. Tüm bölgelerde linyit rezervi bulunur. Taşkömürüne nazaran kalorisi daha da azdır. Ancak yayın olduğu için enerji gereksiniminin en önemli kısmını karşılayabilmektedir. Linyit yatakları; Afşin, Elbistan, Aydın, Tavşanlı, Seyitömer, Soma, Yatağan, Saray, Aşkale, Amasya ve Yozgat çevresinde bulunur. Linyitten elektrik enerjisi elde etmekte olan termik santraller de vardır. Bunlar; Seyitömer, Afşin, Elbistan, Yatağan, Soma, Tunçbilek ve Orhaneli termik santrallerdir.

DOĞALGAZ

Yenilenemez enerji kaynakları arasında en önemli kaynak doğalgaz denilebilir. Ülkemiz için de doğalgazın önemi ayrıdır. Çünkü ülke olarak doğalgaz ile elektrik üretimini yoğun olarak kullanıyoruz. İlk olarak 1950’li dönemlerde doğalgaz enerji kaynağı olarak kullanılmıştır. Dünyadaki doğalgaz rezervinin ortalama 8100 tcf olduğu da bilinir. Günümüzde yıllık 68 tcf doğalgaz kullanımı vardır. Yıllık tüketilmekte olan doğalgaz miktarı hesaplandığında ise dünyanın 120 yıllık doğalgaz rezervinin kaldığı söylenebilmektedir.

BOR

Dünya genelinde bor rezervinin %70’i yalnızca ülkemizin Ege bölgesinde bulunur. Kalan borun tamamına yakın kısmı yani %30’luk kısmı ise ABD’de bulunur. Ülkemizde borun bulunduğu yerler; Balıkesir’in Bigadiç, Susurluk ilçeleri, Afyonkarahisar’ın Sandıklı ilçesi, Eskişehir’in Seyitgazi ilçesi, Kütahya’nın Emet ilçesi ve Bursa ilimizdir.

2.       NÜKLEER ENERJİ

Yenilenemez enerji kaynakları arasında gelir. Fosil yakıt olmamaktadır. İlk nükleer santral 1950 tarihinde faal görmüştür. O dönemlerde nükleer enerjinin ne kadar verimli olduğu da saptanmıştır. Günümüze kadar nükleer santral sayıları da gün geçtikçe artmıştır. Bu enerji santralleri yüksek verime sahiptir. Mesela; 1 ton uranyum ile elde edilmiş olan miktar, 20.000 ton kömür ile elde edilmiş olan enerji miktarı ile eş değerdir. Amerika ve Rusya başta olmak üzere Avrupa da nükleer enerjiyi yoğun şekilde kullanmakta olan bölgeler arasındadır. Bu enerji santrallerinin en olumsuz tarafı; yakıtlarının radyoaktif olmasıdır. Olası bir kazada çevreye zarar verebileceği gibi canlı yaşamına da büyük ve kalıcı hasarlar açabilmektedir.

Uranyum, plütonyum gibi radyoaktif elementlerin çekirdeklerindeki proton ve nötronları tutmakta olan enerjinin ortaya çıkarılması esasına dayanmaktadır. Dünya genelinde elektriğin %20’si nükleer santrallerde üretilmektedir. Dünyada birçok yerde bulunur. Atmosferin kirlenmesine neden olmaktadır. Nükleer enerji santrallerinde elektrik ucuzdur ancak santral maliyeti yüksek olmaktadır.