Dümen Kilitlenmesi Nedir?

Özellikle de İstanbul Boğazında meydana gelen gemi kazasından sonra “Dümen Kilitlenmesi Nedir?” sorusunun yanıtı merak edilmiştir. Dümenin sıkışmasındaki ya da kilitlenmesindeki sebep nedir? Bilgi için aşağıdaki metni inceleyiniz.

Aslında birçok kazanın altında yatan en temel sebep insanlardır. Gemiler kendi ağırlıkları ve üzerinde taşımakta olduğu yükle birlikte durmak istediklerinde direk durmayabilir. Aynı etki dümen üzerinde de geçerlidir. Akıntı ve yükün etkisiyle dümen sistemleri sağırlaşır. Yani verilen komutu hemen algılamaz. Daha geç algıladıkları için de cevap gecikir.

Kazaların birçoğu da vaktinde alınmayan önlemlerden kaynaklıdır. Gemilerde dümen istediğiniz yönde çalışır ancak gemiye etki eden akıntı, yük ve kendi ağırlık kuvveti, geminin hızından kaynaklı ataletle birleşirse, talep ettiğiniz yöne dönmez. Bu gibi durumlarda size 10 sn. de yanıt vermesi gerekiyorken 30 sn. de yanıt verir. Bu durum bile dümen kilitlenmesi olarak adlandırılabilmektedir.

Dümen Kilitlenmesinin Sebepleri Nelerdir?

·         Dümeni kontrol etmekte olan elektrik kesilmiş olabilir. Sigorta atmış ya da kablolarda kısa devre durumu olabilir.

·         Dümeni sağa ve sola çevirmekte olan Hidrolik pompasında sorun olabilir.

·         Hortumda patlama olabilir.

·         Dümen sancak, iskele durumunda fazla açıda dönmüş olabilir. Bunun neticesinde dümenin üst tarafı geminin kıç tavanına sıkışmış olabilir.

·         Dümene denizden gelen sert yabancı bir ya da birkaç madde takılmış olabilir.

·         Pervanenin kanatlarından biri eğilmiş olabilir ve buna bağlı dümen sıkışmış olabilir.

·         Dümeni kumanda etmekte olan makine stop etmiş olabilir.

·         Dümeni kumanda eden makinenin mazotu azalmış ya da bitmiş olabilir.

·         Dümen bağlı olduğu yuvasından fırlamış olabilir.

·         Dümenle gemi gövdesi arasına denizden gelen herhangi bir cisim sıkışmış kalmış olabilir.

·         Dümenin gemiye bağlantısı olan cıvatalarında kesilme olabilir.

·         Tel ya da zincirler sıkışmış ya da otopilot arıza yapmış ve buna bağlı dümen sıkışmış olabilir.

Dümen kilitlenmesi durumu genellikle yolcu ve yük gemilerinde olmaktadır. Dümen sistemleri oldukça karışık bir sistemi kontrol etmektedir. Bu yüzden dümenler arıza sebebi ile de kilitlenebilmektedir. Kullanılan yelkenli teknelerde bulunan dolap dümende nadir de olsa arıza sebebi ile dümen kilitlenmesi sorunu yaşanabilmektedir.

Dümen kilitlenmesinin en temel sebeplerinden biri; dümen plakası ile tekne gövdesi arasına bir şey ya da bir şeylerin sıkışmış olmasıdır. Yüzer halde bulunan pislikler de bu durumun baş sorumlusudur diyebiliriz.

Mesela;

Denize atılan halat parçaları, çuvallar, naylon torbalar bu gibi kilitlenmelere sebep olabilmektedir.

Bir geminin dümeni kilitlendiyse eğer manevra gücü kısıtlanır. Bu yüzden de kazalar meydana gelebilir.